WSJ: Αυτό είναι το μυστικό σχέδιο της Γερμανίας για πόλεμο με τη Ρωσία

Πριν από περίπου 2,5 χρόνια, δώδεκα ανώτεροι Γερμανοί αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν σε μια στρατιωτική εγκατάσταση στο Βερολίνο για να συγκροτήσουν ένα μυστικό σχέδιο για πόλεμο με τη Ρωσία. Τώρα αγωνίζονται να το εφαρμόσουν. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 έθεσε τέλος σε δεκαετίες σταθερότητας στην Ευρώπη. Έκτοτε, η περιοχή έχει ξεκινήσει την ταχύτερη στρατιωτική της ανάπτυξη από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η έκβαση ενός μελλοντικού πολέμου όμως δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τον αριθμό των στρατευμάτων και των όπλων στο πεδίο της μάχης.
{inAds}
Θα εξαρτηθεί επίσης από την επιτυχία της μνημειώδους υλικοτεχνικής επιχείρησης στην καρδιά του Operation Plan Germany (OPLAN DEU), ενός απόρρητου εγγράφου 1.200 σελίδων που συντάχθηκε στους στρατώνες Julius Leber. Το σχέδιο περιγράφει λεπτομερώς πώς Γερμανία, ΗΠΑ και σύμμαχοι θα μεταφέρουν τεράστιες δυνάμεις προς τα ανατολικά σε περίπτωση πολέμου με τη Ρωσία. Το OPLAN DEU είναι το πρώτο πλήρες αμυντικό σχέδιο της Γερμανίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Η υλοποίησή του εξελίσσεται με ταχύτητα που, όπως λένε οι επιτελείς, θα ήταν αδιανόητη πριν από το 2022. Όμως η καθυστέρηση των υποδομών, οι θεσμικές αγκυλώσεις και η κλιμάκωση των υβριδικών επιθέσεων αφήνουν ένα ερώτημα να αιωρείται: Έχει η Ευρώπη αρκετό χρόνο για να προετοιμαστεί;

Όλες οι ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις θα περνούσαν από τη Γερμανία

Το πλάνο χαρτογραφεί τα λιμάνια, τα ποτάμια, τους σιδηροδρόμους και τους δρόμους που θα διασχίσουν, καθώς και πώς θα εφοδιάζονται και θα προστατεύονται καθ' οδόν 800.000 συνολικά στρατιώτες. «Κοιτάξτε τον χάρτη», λέει ο Τιμ Στούχτεϊ, επικεφαλής του Brandenburg Institute. «Με τις Άλπεις να αποτελούν φυσικό εμπόδιο, όποτε κι αν ξεκινούσε μια σύγκρουση, ο δρόμος όλων των ενισχύσεων του ΝΑΤΟ θα περνούσε από τη Γερμανία»
{inAds}
Γερμανοί αξιωματούχοι θεωρούν πως η Ρωσία θα είναι έτοιμη και πρόθυμη να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ το 2029. Ωστόσο, μια σειρά από περιστατικά κατασκοπείας, επιθέσεις δολιοφθοράς και παραβιάσεις εναέριου χώρου στην Ευρώπη -πολλά από τα οποία αποδίδονται στη Μόσχα από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες- υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να ετοιμάζεται να επιτεθεί νωρίτερα. Οι αναλυτές πιστεύουν επίσης ότι μια πιθανή εκεχειρία στην Ουκρανία, για την οποία οι ΗΠΑ πιέζουν αυτή την εβδομάδα, θα μπορούσε να απελευθερώσει χρόνο και πόρους για τη Ρωσία ώστε να προετοιμάσει μια κίνηση εναντίον των μελών του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Η γεωγραφία της Ευρώπης σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στα λιμάνια, τους σιδηροδρόμους και τους δρόμους της Γερμανίας σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με τη Ρωσία. «Ο στόχος είναι να αποτρέψουμε τον πόλεμο καθιστώντας σαφές στους εχθρούς μας ότι αν μας επιτεθούν, δεν θα έχουν επιτυχία», δήλωσε ένας ανώτερος στρατιωτικός αξιωματικός και ένας από τους πρώτους συντάκτες του σχεδίου OPLAN DEU.

Το μέγεθος της απαιτούμενης αλλαγής φάνηκε αυτό το φθινόπωρο, κάπου στην ύπαιθρο της ανατολικής Γερμανίας. Το φθινόπωρο, η Rheinmetall έστησε μέσα σε δύο εβδομάδες μια «πόλη» για 500 στρατιώτες: κοιτώνες, κουζίνες, σταθμούς καυσίμων, drone-surveillance, ένοπλη φρουρά. Η άσκηση ωστόσο αποκάλυψε αδυναμίες:Η «πόλη» δεν χωρούσε όλα τα οχήματα

Τα οικόπεδα δεν ήταν ενιαία

Παλαιότερη δοκιμή έδειξε ότι… χρειάζεται νέο φανάρι σε συγκεκριμένη διασταύρωση για να μη «κολλάνε» στρατιωτικές φάλαγγες
Το OPLAN ενημερώνεται έκτοτε συνεχώς. Αλλά το πρόβλημα είναι βαθύτερο: η Γερμανία ξέχασε τι σημαίνει “διττή χρήση υποδομών”.

«Φανταστείτε να χτίζετε μια μικρή πόλη από το τίποτα και να την αποσυναρμολογείτε σε λίγες μόνο μέρες», δήλωσε ο Μαρκ Λέμερμαν, επικεφαλής πωλήσεων στον τομέα logistics της Rheinmetall. Μερικά από τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι στρατιωτικοί επικεφαλής της Γερμανίας είναι άυλα: δυσκίνητοι κανόνες προμηθειών, επαχθείς νόμοι περί προστασίας δεδομένων και άλλοι κανονισμοί που σφυρηλατήθηκαν σε μια πιο ειρηνική εποχή. Η εκτέλεση του σχεδίου απαιτεί αναδιαμόρφωση νοοτροπιών, σβήνοντας συνήθειες σχεδόν μιας γενιάς.

«Πρέπει να ξαναμάθουμε ό,τι ξεχάσαμε», δήλωσε ο Νιλς Σμιτ, αναπληρωτής υπουργός Άμυνας. «Πρέπει να φέρουμε πίσω ανθρώπους από τη συνταξιοδότηση για να μας πουν πώς το κάναμε τότε».
{inAds}
Στον Ψυχρό Πόλεμο οι αυτοκινητόδρομοι μπορούσαν να γίνουν αεροδιάδρομοι. Σήμερα όμως:Το 20% των αυτοκινητοδρόμων χρειάζεται άμεση επισκευή
Πάνω από 25% των γεφυρών είναι σε οριακή κατάσταση
Τα λιμάνια της Βόρειας Θάλασσας χρειάζονται 15 δισ. ευρώ αναβάθμιση

Οι λεγόμενες υποδομές διπλής χρήσης ήταν ο κανόνας στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Όπως ακριβώς η υποχρεωτική στράτευση σήμαινε ότι η πολιτική και η στρατιωτική ζωή ήταν στενά συνδεδεμένες, έτσι και οι αυτοκινητόδρομοι, οι γέφυρες, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί και τα λιμάνια σχεδιάστηκαν για να χρησιμεύουν ως στρατιωτικά μέσα σε περίπτωση ανάγκης.

Στη συνέχεια, ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε, όπως και η ανάγκη για υποδομές διπλής χρήσης. Οι σήραγγες και οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν μετά από αυτό ήταν συχνά πολύ στενές ή αδύναμες για να φιλοξενήσουν νηοπομπές. Το 2009, το Βερολίνο απέσυρε τις απαιτήσεις για πινακίδες που να δείχνουν ότι οι δρόμοι μπορούσαν να υποστηρίξουν στρατιωτικά οχήματα.Και το 2024, μια μόνο –τυχαία– σύγκρουση φορτηγίδας με γέφυρα στον ποταμό Hunte διέκοψε για εβδομάδες τις μοναδικές σιδηροδρομικές ροές πυρομαχικών προς την Ουκρανία.

Η σιδηροδρομική εταιρεία Deutsche Bahn ανήγειρε μια προσωρινή γέφυρα που άνοιξε δύο μήνες αργότερα, μόνο και μόνο για να χτυπηθεί από ένα άλλο πλοίο τον Ιούλιο, διακόπτοντας ξανά την σιδηροδρομική κυκλοφορία για έναν ακόμη μήνα. Τα περιστατικά προκάλεσαν αναστάτωση στο ΝΑΤΟ. Ο λόγος: Η γέφυρα βρισκόταν στη μοναδική σιδηροδρομική σύνδεση που εξυπηρετούσε το λιμάνι του Νόρντεναμ στη Βόρεια Θάλασσα, τον μόνο τερματικό σταθμό στη Βόρεια Ευρώπη που είχε άδεια εκείνη την εποχή για να χειρίζεται όλες τις αποστολές πυρομαχικών προς την Ουκρανία.

Οι προμήθειες πυρομαχικών ήταν περιορισμένες για εβδομάδες και μέρος του φορτίου έπρεπε να επαναφορτωθεί σε πλοία. Η ανώτατη στρατιωτική διοίκηση των ΗΠΑ στην Ευρώπη αναγκάστηκε να μεταφέρει τις αποστολές σε ένα πολωνικό λιμάνι, σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Άμυνας προς το Κογκρέσο.

H γέφυρα που καταστράφηκε στον ποταμό Hunte

Μια αντίστοιχη κρίση θα περιόριζε την ελευθερία κινήσεων του στρατού σε περίπτωση πολέμου. Τα «κόκκινα» σημεία στον χάρτη του στρατού είναι από τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του σχεδίου. «Αυτό οδηγεί σε παρακάμψεις, καθυστερήσεις και θέτει σε κίνδυνο ζωές», δήλωσε ο Γιάννικ Χάρτμαν, αναπληρωτής ερευνητής στο κολέγιο άμυνας του ΝΑΤΟ στη Ρώμη και ειδικός σε θέματα στρατιωτικής κινητικότητας.

Βραχυπρόθεσμα, η βελτίωση της ανθεκτικότητας σημαίνει αξιοποίηση στο έπακρο των υφιστάμενων οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων. Μακροπρόθεσμα, το Βερολίνο στοχεύει να δαπανήσει 166 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2029 σε υποδομές, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 100 δισεκατομμυρίων ευρώ στους παραμελημένους σιδηροδρόμους, και να δώσει προτεραιότητα στις υποδομές διπλής χρήσης.
{inAds}
Η πολυετής προσπάθεια να καταστεί η Γερμανία ξανά σε ετοιμότητα πολέμου ξεκίνησε λίγες μέρες μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, όταν ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς αποκάλυψε ένα ταμείο επανεξοπλισμού 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, χαιρετίζοντας την απόφαση ως zeitenwende ή «εποχιακή αλλαγή».

Σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία, η Γερμανία θα ήταν ορμητήριο

Αργότερα εκείνο το έτος, ο γερμανικός στρατός, γνωστός ως Bundeswehr, δημιούργησε μια Εδαφική Διοίκηση για να ηγηθεί όλων των επιχειρήσεων στην ενδοχώρα και ανέθεσε στον διοικητή της, Αντιστράτηγο Aντρέ Μπόντεμαν, βετεράνο του Κοσσυφοπεδίου και του Αφγανιστάν, τη σύνταξη του OPLAN. Σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία, η Γερμανία δεν θα ήταν πλέον κράτος πρώτης γραμμής αλλά ορμητήριο. Εκτός από τις υποβαθμισμένες υποδομές, θα έπρεπε να αντιμετωπίσει έναν συρρικνωμένο στρατό και νέες απειλές όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

«Πρόσφυγες και ενισχύσεις θα έρχονταν από αντίθετες κατευθύνσεις. Οι ροές θα χρειάζονταν διοχέτευση, κάτι που η Bundeswehr, από μόνη της δεν μπορεί να κάνει, ειδικά ενώ πολεμά», δήλωσε η Κλαούντια Μέιτζορ, επικεφαλής των διατλαντικών πρωτοβουλιών ασφάλειας στο Γερμανικό Ταμείο Μάρσαλ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η άσκηση που έγινε στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο στο πλαίσιο του Οplan Deu

Αυτό σημαίνει ότι ο στρατός θα πρέπει να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα και τους πολιτικούς οργανισμούς σε κλίμακα που δεν είχε γίνει πριν. Μέχρι τον Μάρτιο του περασμένου έτους, βασιζόμενη σε σχόλια από έναν αυξανόμενο κύκλο υπουργείων, κυβερνητικών φορέων και τοπικών αρχών, η ομάδα του Μπόντεμαν είχε ολοκληρώσει την πρώτη έκδοση του σχεδίου.

Ενώ η νέα κυβέρνηση Mερτς διακήρυττε ένα σχέδιο αμυντικών δαπανών 500 δισεκατομμυρίων ευρώ και μια επιστροφή στην υποχρεωτική θητεία φέτος, η Bundeswehr εργαζόταν κρυφά, ενημερώνοντας τα νοσοκομεία, την αστυνομία και τις υπηρεσίες αντιμετώπισης καταστροφών, συνάπτοντας συμφωνίες με τα κρατίδια και τον φορέα εκμετάλλευσης του αυτοκινητόδρομου και σχεδιάζοντας διαδρομές διέλευσης για στρατιωτικές φάλαγγες.

Στο τέλος Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε στρατιωτική άσκηση με την ονομασία Red Storm Bravo στο Αμβούργο για να δοκιμαστεί η συνεργασία μεταξύ της Bundeswehr και της αστυνομίας, των πυροσβεστών και των μονάδων πολιτικής προστασίας. Το σενάριο ήταν ένα μικροσκοπικό OPLAN εν δράσει: 500 στρατιώτες του ΝΑΤΟ θα αποβιβάζονταν στο λιμάνι για να σχηματίσουν μια νηοπομπή 65 οχημάτων με κατεύθυνση ανατολικά μέσα από την πόλη. Θα έπρεπε να αποκρούσουν απόπειρες αποκλεισμού του λιμανιού, επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και διαμαρτυρίες.

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, η νηοπομπή αναχώρησε για την πόλη. Τότε τα πράγματα άρχισαν να ξεφεύγουν από το σενάριο. Ωστόσο, καθώς η φάλαγγα περνούσε από το σημείο ελέγχου, οι αξιωματικοί στο πλάι ενημέρωσαν για τα μεγάλα κενά μεταξύ των οχημάτων. Αργότερα, ένα μαύρο drone που βούιζε από πάνω προκάλεσε μια σύντομη αναταραχή προτού κάποιος στείλει μέσω ασυρμάτου επιβεβαίωση ότι επρόκειτο για την Bundeswehr.

Αυξανόμενα περιστατικά δολιοφθοράς

Οι ανεπάρκειες της νομοθεσίας σε καιρό ειρήνης δυσκολεύουν επίσης τη Γερμανία να προστατευθεί από πράξεις δολιοφθοράς, μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει το OPLAN. Τέτοιες δολιοφθορές συμβαίνουν ήδη. Δεκάδες επιθέσεις, από εμπρησμούς έως βανδαλισμούς καλωδίων, έχουν στοχεύσει το σιδηροδρομικό σύστημα τα τελευταία χρόνια. Τον Οκτώβριο, δικαστήριο του Μονάχου καταδίκασε έναν άνδρα σε φυλάκιση για σχεδιασμό δολιοφθοράς στρατιωτικών εγκαταστάσεων και σιδηροδρομικών υποδομών για λογαριασμό της Ρωσίας.

Αυτή την εβδομάδα, η Πολωνία δήλωσε ότι η Ρωσία βρισκόταν πίσω από μια έκρηξη που κατέστρεψε τις σιδηροδρομικές γραμμές στα ανατολικά της χώρας. Οι εγχώριες υπηρεσίες πληροφοριών της Γερμανίας δήλωσαν ότι διεξήγαγαν σχεδόν 10.000 ελέγχους ιστορικού υπαλλήλων για φορείς εκμετάλλευσης κρίσιμων υποδομών μόνο πέρυσι.

«Αν η Γερμανία πρόκειται να γίνει ο κόμβος του ΝΑΤΟ, τότε ως εχθρός, θα ήθελα να στοχεύσω σε αυτό: να μπλοκάρω τα λιμάνια, να διακόψω την ηλεκτροδότηση, να διαταράξω τους σιδηροδρόμους», δήλωσε ο Πολ Στρόμπελ, επικεφαλής δημοσίων σχέσεων της Quantum Systems, μιας εταιρείας κατασκευής drones επιτήρησης με την υποστήριξη του Πίτερ Τίελ, η οποία βρίσκεται σε συνομιλίες με την Bundeswehr για την παροχή προστασίας νηοπομπών και υποδομών για το OPLAN.

Η Quantum Systems, μία από τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της άμυνας της Γερμανίας, έχει παραδώσει εκατοντάδες drones στη Μολδαβία και τη Ρουμανία και χιλιάδες πετούν στην Ουκρανία καθημερινά, δήλωσε ο Στρόμπελ. Ωστόσο, μέχρι στιγμής έχει πουλήσει μόνο 14 στις ένοπλες δυνάμεις. Ένας από τους κύριους ενόχους: Η απαρχαιωμένη νομοθεσία. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που πωλούνται στον γερμανικό στρατό δεν μπορούν να πετούν πάνω από κατοικημένες περιοχές. Ο νόμος απαιτεί επίσης να διαθέτουν φώτα θέσης.

«Το οποίο έχει νόημα για πολιτική χρήση, αλλά ακυρώνει τον σκοπό σε στρατιωτικό περιβάλλον», δήλωσε ο Στρόμπελ. Η Bundeswehr είναι αισιόδοξη για την πρόοδό της. «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ξεκινήσαμε με λευκή σελίδα στις αρχές του 2023, είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με το πού βρισκόμαστε σήμερα», δήλωσε ο αξιωματικός και συν-συγγραφέας του OPLAN. «Πρόκειται για ένα πολύ εξελιγμένο προϊόν».

Ωστόσο, όπως έδειξαν τα πρόσφατα stress tests, υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει για να ευθυγραμμιστεί το σχέδιο με την πραγματικότητα. Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν οι σχεδιαστές είναι ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους. Δεδομένης της απότομης αύξησης των δολιοφθορών, των κυβερνοεπιθέσεων και των εισβολών στον εναέριο χώρο, η διαφορά μεταξύ ειρήνης και πολέμου φαίνεται ολοένα και πιο ασαφής. «Οι απειλές είναι πραγματικές», δήλωσε ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς σε επιχειρηματικούς ηγέτες τον Σεπτέμβριο. «Δεν βρισκόμαστε σε πόλεμο, αλλά δεν ζούμε πλέον σε καιρό ειρήνης»