Τρομερή αποκάλυψη στις ΗΠΑ για τη «στροφή» Trump με Ουκρανία: Ας καεί και η Βαρσοβία, αρκεί ο Putin
Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πρόκειται για μία στροφή προς πιο επιθετική πολιτική, αλλά για έναν εξαιρετικά επικίνδυνο ελιγμό: την ανάθεση της στρατιωτικής και πολιτικής κλιμάκωσης στην Ευρώπη, με τις ΗΠΑ να παραμένουν ουσιαστικά αποστασιοποιημένες.
{inAds}
Επιθετικότητα μόνο στα λόγια
Η ανάρτηση του Trump στα κοινωνικά δίκτυα μετά τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky παρουσιάστηκε ως δείγμα αποφασιστικότητας.
Από το δόγμα του συμβιβασμού —παραχώρηση εδαφών και ουδετερότητα της Ουκρανίας— πέρασε ξαφνικά στην αποκήρυξη της Ρωσίας ως «χάρτινης τίγρης» και τη στήριξη της ανάκτησης όλων των ουκρανικών εδαφών που καταλήφθηκαν από το 2014.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή είναι επιφανειακή.
Ο θεμελιώδης άξονας της πολιτικής του —η απόσυρση των ΗΠΑ από άμεσες εμπλοκές— παραμένει σταθερός.
Η διαφορά έγκειται στο πώς παρουσιάζεται αυτή η απεμπλοκή: Παλαιότερα, ως αναγκαία λόγω της «αδυναμίας» της Ουκρανίας• τώρα, ως περιττή λόγω της υποτιθέμενης «ανατροπής ισορροπίας» υπέρ του Κιέβου, εξηγεί ο γεωπολιτικός αναλυτής Eldar Mamedov.
Μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin στην Αλάσκα, ο Trump βρέθηκε μπροστά σε ισχυρή πίεση από την Ουκρανία, τους Ευρωπαίους συμμάχους της και κύκλους εντός της ίδιας του της κυβέρνησης.
Οι στόχοι τους ήταν ξεκάθαροι:
1. Ελαχίστη απαίτηση: Να αποτραπεί η πίεση προς τον Zelensky για αποδοχή ρωσικών όρων.
2. Φιλόδοξος στόχος: Η επαναφορά της άμεσης αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.
3. Ανέφικτος στόχος: Η έγκριση κινήσεων υψηλού ρίσκου, όπως μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων.
Ο Trump είχε τρεις επιλογές:
1. Να πιέσει την Ουκρανία (αντιμέτωπος με σφοδρές αντιδράσεις).
2. Να πιέσει τον Putin (με ελάχιστο μοχλό πίεσης και σοβαρούς κινδύνους κλιμάκωσης).
3. Να αποσυρθεί πολιτικά, «νίπτοντας τας χείρας».
Ο Αμερικανός πρόεδρος τελικά επέλεξε το τρίτο.
Από την αποστασιοποίηση στην ανάθεση της ευθύνης - «Ας καεί και η Βαρσοβία, αρκεί ο Putin να μη φτάσει στη Βοστόνη»
Το αποτέλεσμα ήταν η επίτευξη του ελάχιστου στόχου των συμμάχων του Κιέβου: ο Trump δεν πιέζει πλέον για συμφωνία με τη Μόσχα.
Αντιθέτως, δίνει το «πράσινο φως» για συνέχιση των εχθροπραξιών, αποσύροντας τη στήριξη για άμεση κατάπαυση πυρός.
Αλλά εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο: η ρητορική άλλαξε, η πολιτική όχι.
Ο πρόεδρος συνεχίζει να εμμένει στο δόγμα «America First», με τους Αμερικανούς να αποφεύγουν «ακριβές περιπέτειες».
Η προτεραιότητα είναι ξεκάθαρη: η εσωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ, όχι η άμυνα της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο Bessent, εκ των στενότερων συνεργατών του Trump, φαίνεται να υπηρετεί μια γραμμή που δίνει έμφαση στην προστασία της αμερικανικής ηπειρωτικής ασφάλειας έναντι της υπερβολικής εμπλοκής στο εξωτερικό.
Η ρητορική του όπως και άλλων Αμερικανών αξιωματούχων συχνά υπερτονίζει ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να αναλαμβάνουν υπέρμετρο κόστος ή υποχρεώσεις για ξένες συγκρούσεις, ειδικά για χώρες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
O Bessent είναι ξεκάθαρος: οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να υποστούν άμεση επίθεση στο έδαφός τους, άρα δεν θα εμπλακούν με στρατιωτικά μέσα για την υπεράσπιση ουκρανικών εδαφών.
Γιατί η δήλωση Trump είναι εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη για την Ουκρανία
Για την Ουκρανία, αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία ανησυχητική εξέλιξη για τους Ουκρανούς: ο Trump μπορεί να μην επιβάλλει επώδυνες υποχωρήσεις, αλλά ούτε δεσμεύεται για ουσιαστική στήριξη. Αντιθέτως, μεταθέτει το βάρος στους Ευρωπαίους, οι οποίοι δείχνουν να μην έχουν τους πόρους ή τη βούληση για να αναπληρώσουν τη διαφορά.
Το πιο ανησυχητικό είναι η αστάθεια του Trump.
Οι στόχοι τους ήταν ξεκάθαροι:
1. Ελαχίστη απαίτηση: Να αποτραπεί η πίεση προς τον Zelensky για αποδοχή ρωσικών όρων.
2. Φιλόδοξος στόχος: Η επαναφορά της άμεσης αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.
3. Ανέφικτος στόχος: Η έγκριση κινήσεων υψηλού ρίσκου, όπως μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων.
Ο Trump είχε τρεις επιλογές:
1. Να πιέσει την Ουκρανία (αντιμέτωπος με σφοδρές αντιδράσεις).
2. Να πιέσει τον Putin (με ελάχιστο μοχλό πίεσης και σοβαρούς κινδύνους κλιμάκωσης).
3. Να αποσυρθεί πολιτικά, «νίπτοντας τας χείρας».
Ο Αμερικανός πρόεδρος τελικά επέλεξε το τρίτο.
Από την αποστασιοποίηση στην ανάθεση της ευθύνης - «Ας καεί και η Βαρσοβία, αρκεί ο Putin να μη φτάσει στη Βοστόνη»
Το αποτέλεσμα ήταν η επίτευξη του ελάχιστου στόχου των συμμάχων του Κιέβου: ο Trump δεν πιέζει πλέον για συμφωνία με τη Μόσχα.
Αντιθέτως, δίνει το «πράσινο φως» για συνέχιση των εχθροπραξιών, αποσύροντας τη στήριξη για άμεση κατάπαυση πυρός.
Αλλά εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο: η ρητορική άλλαξε, η πολιτική όχι.
Ο πρόεδρος συνεχίζει να εμμένει στο δόγμα «America First», με τους Αμερικανούς να αποφεύγουν «ακριβές περιπέτειες».
{inAds}
Τώρα, απλώς το παρουσιάζει ως «υποστήριξη» στην Ουκρανία μέσω πώλησης όπλων, χωρίς επιπλέον δαπάνες για την Ουάσινγκτον.
Αυτό καταδεικνύεται και από τις δηλώσεις στελεχών του, όπως του υπουργού Οικονομικών και στενού συνεργάτη του Trump, Scott Bessent:«Το μόνο που ακούω είναι ότι ο Putin θέλει να φτάσει στη Βαρσοβία. Το μόνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι δεν θα φτάσει ποτέ στη Βοστόνη.»
Τώρα, απλώς το παρουσιάζει ως «υποστήριξη» στην Ουκρανία μέσω πώλησης όπλων, χωρίς επιπλέον δαπάνες για την Ουάσινγκτον.
Αυτό καταδεικνύεται και από τις δηλώσεις στελεχών του, όπως του υπουργού Οικονομικών και στενού συνεργάτη του Trump, Scott Bessent:«Το μόνο που ακούω είναι ότι ο Putin θέλει να φτάσει στη Βαρσοβία. Το μόνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι δεν θα φτάσει ποτέ στη Βοστόνη.»
Η προτεραιότητα είναι ξεκάθαρη: η εσωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ, όχι η άμυνα της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο Bessent, εκ των στενότερων συνεργατών του Trump, φαίνεται να υπηρετεί μια γραμμή που δίνει έμφαση στην προστασία της αμερικανικής ηπειρωτικής ασφάλειας έναντι της υπερβολικής εμπλοκής στο εξωτερικό.
Η ρητορική του όπως και άλλων Αμερικανών αξιωματούχων συχνά υπερτονίζει ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να αναλαμβάνουν υπέρμετρο κόστος ή υποχρεώσεις για ξένες συγκρούσεις, ειδικά για χώρες που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
O Bessent είναι ξεκάθαρος: οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να υποστούν άμεση επίθεση στο έδαφός τους, άρα δεν θα εμπλακούν με στρατιωτικά μέσα για την υπεράσπιση ουκρανικών εδαφών.
Γιατί η δήλωση Trump είναι εξαιρετικά ανησυχητική εξέλιξη για την Ουκρανία
Για την Ουκρανία, αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία ανησυχητική εξέλιξη για τους Ουκρανούς: ο Trump μπορεί να μην επιβάλλει επώδυνες υποχωρήσεις, αλλά ούτε δεσμεύεται για ουσιαστική στήριξη. Αντιθέτως, μεταθέτει το βάρος στους Ευρωπαίους, οι οποίοι δείχνουν να μην έχουν τους πόρους ή τη βούληση για να αναπληρώσουν τη διαφορά.
Το πιο ανησυχητικό είναι η αστάθεια του Trump.
Μέσα σε λίγους μήνες, έχει περάσει από την πλήρη απαξίωση του Zelensky, στις απειλές κατά του Putin, σε φιλορωσικές δηλώσεις, και τώρα σε πατριωτικές κορώνες υπέρ της Ουκρανίας.
Η μεταβλητότητα αυτή αποκαλύπτει έναν ηγέτη που καθοδηγείται από την πολιτική συγκυρία, τουλάχιστον στην εξωτερική πολιτική.
Ρωσική αναμονή
Η ρωσική αντίδραση στις τελευταίες δηλώσεις του Trump ήταν ήπια, ακόμα και καθησυχαστική.
Η Μόσχα φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι η «μεταστροφή» είναι παροδική και πως ο Trump παραμένει ανοιχτός σε νέα αναδίπλωση, ιδιαίτερα αν διαπιστώσει έλλειμμα πολιτικού κέρδους.
Η ευρωπαϊκή και ουκρανική πρόκληση, λοιπόν, είναι να τον «κλειδώσουν» σε μια πιο ενεργή συμμετοχή.
Το πιθανότερο εργαλείο είναι η ένταση στην αεροπορική ζώνη της Ευρώπης: παραβιάσεις του Νατοϊκού εναέριου χώρου, επεισόδια με ρωσικά drone ή πτώσεις αεροσκαφών.
Οποιοδήποτε τέτοιο περιστατικό θα μπορούσε να πυροδοτήσει δημόσια και πολιτική πίεση στον Trump να εμπλακεί περισσότερο.
Τρομερός κίνδυνος κλιμάκωσης
Το πρόβλημα με αυτή τη δυναμική είναι ότι δημιουργεί ένα κρίσιμο κίνητρο για κλιμάκωση: οι σύμμαχοι της Ουκρανίας επιδιώκουν σοκ που θα «δεσμεύσουν» τις ΗΠΑ, ενώ η Ρωσία μπορεί να επιχειρήσει επιθετικές κινήσεις για να καταρρίψει το αφήγημα της αδυναμίας της.
Το αποτέλεσμα; Ένα εκρηκτικό περιβάλλον, όπου όλοι ποντάρουν στο να φτάσουν στα άκρα, ελπίζοντας να κερδίσουν προτού ο αντίπαλος τραβήξει τη σκανδάλη.
Αλλά αυτή η προσέγγιση δεν είναι στρατηγική ασφάλειας — είναι συνταγή για άμεση αντιπαράθεση ΝΑΤΟ-Ρωσίας, ακριβώς αυτό που ο Trump (υποτίθεται ότι) επιδιώκει να αποφύγει.
Εν κατακλείδι η ρητορική μεταστροφή του Trump δεν σηματοδοτεί αλλαγή πορείας, αλλά μετατόπιση της ευθύνης.
Αντί για ηγεσία, προσφέρει εμπόριο όπλων.
Αντί για στρατηγική, επιλέγει την επικοινωνιακή ευελιξία.
Σε έναν κόσμο όπου οι λάθος υπολογισμοί κοστίζουν ζωές, η αποθέωση της ρητορικής και η αποφυγή της ευθύνης είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
Η μόνη πραγματική διέξοδος είναι η διπλωματία.
Όχι ως άλλοθι ή αναβολή, αλλά ως συνειδητή επιλογή που θα αποτρέψει την αυτοτροφοδοτούμενη λογική της κλιμάκωσης.
Γιατί όταν η πολιτική καθορίζεται από tweets και όχι από στρατηγική, κάθε λάθος κοστίζει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι μπορεί να αντέξει ο κόσμος.
Η μεταβλητότητα αυτή αποκαλύπτει έναν ηγέτη που καθοδηγείται από την πολιτική συγκυρία, τουλάχιστον στην εξωτερική πολιτική.
Ρωσική αναμονή
Η ρωσική αντίδραση στις τελευταίες δηλώσεις του Trump ήταν ήπια, ακόμα και καθησυχαστική.
Η Μόσχα φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι η «μεταστροφή» είναι παροδική και πως ο Trump παραμένει ανοιχτός σε νέα αναδίπλωση, ιδιαίτερα αν διαπιστώσει έλλειμμα πολιτικού κέρδους.
Η ευρωπαϊκή και ουκρανική πρόκληση, λοιπόν, είναι να τον «κλειδώσουν» σε μια πιο ενεργή συμμετοχή.
Το πιθανότερο εργαλείο είναι η ένταση στην αεροπορική ζώνη της Ευρώπης: παραβιάσεις του Νατοϊκού εναέριου χώρου, επεισόδια με ρωσικά drone ή πτώσεις αεροσκαφών.
Οποιοδήποτε τέτοιο περιστατικό θα μπορούσε να πυροδοτήσει δημόσια και πολιτική πίεση στον Trump να εμπλακεί περισσότερο.
Τρομερός κίνδυνος κλιμάκωσης
Το πρόβλημα με αυτή τη δυναμική είναι ότι δημιουργεί ένα κρίσιμο κίνητρο για κλιμάκωση: οι σύμμαχοι της Ουκρανίας επιδιώκουν σοκ που θα «δεσμεύσουν» τις ΗΠΑ, ενώ η Ρωσία μπορεί να επιχειρήσει επιθετικές κινήσεις για να καταρρίψει το αφήγημα της αδυναμίας της.
Το αποτέλεσμα; Ένα εκρηκτικό περιβάλλον, όπου όλοι ποντάρουν στο να φτάσουν στα άκρα, ελπίζοντας να κερδίσουν προτού ο αντίπαλος τραβήξει τη σκανδάλη.
Αλλά αυτή η προσέγγιση δεν είναι στρατηγική ασφάλειας — είναι συνταγή για άμεση αντιπαράθεση ΝΑΤΟ-Ρωσίας, ακριβώς αυτό που ο Trump (υποτίθεται ότι) επιδιώκει να αποφύγει.
Εν κατακλείδι η ρητορική μεταστροφή του Trump δεν σηματοδοτεί αλλαγή πορείας, αλλά μετατόπιση της ευθύνης.
Αντί για ηγεσία, προσφέρει εμπόριο όπλων.
Αντί για στρατηγική, επιλέγει την επικοινωνιακή ευελιξία.
Σε έναν κόσμο όπου οι λάθος υπολογισμοί κοστίζουν ζωές, η αποθέωση της ρητορικής και η αποφυγή της ευθύνης είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
Η μόνη πραγματική διέξοδος είναι η διπλωματία.
Όχι ως άλλοθι ή αναβολή, αλλά ως συνειδητή επιλογή που θα αποτρέψει την αυτοτροφοδοτούμενη λογική της κλιμάκωσης.
Γιατί όταν η πολιτική καθορίζεται από tweets και όχι από στρατηγική, κάθε λάθος κοστίζει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι μπορεί να αντέξει ο κόσμος.
